Αν κάτι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις του τελευταίου διαστήματος, σε ένα τουλάχιστον επίπεδο, είναι πως το κεντρικό ανάχωμα της κυβέρνησης παραμένει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός. Αυτό είναι ταυτόχρονα ανακουφιστικό, αλλά και ανησυχητικό. Ανακουφιστικό, διότι η «αντίσταση» της εικόνας του, απέτρεψε μια πιο έντονη διολίσθηση του κυβερνώντος κόμματος μετά τα γεγονότα που σημάδεψαν τον καταλυτικό Σεπτέμβριο του 2008. Ανησυχητικό, διότι η ασπίδα της κυβέρνησης στηρίζεται σε τόσο μεγάλο βαθμό στην εμπιστοσύνη που προκαλεί η ηγεσία της και σαφώς λιγότερο η ίδια ως σύνολο.
Η πιο πρόσφατη δημοσκόπηση της MRB για τον Ε.τ.Κ είναι χαρακτηριστική μέσα από μια συγκεκριμένη ερώτηση που διερεύνησε. Η ερώτηση αναφέρεται στους «λόγους» για τους οποίους οι πολίτες θα ψήφιζαν τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ.
Αναφορικά με τη ΝΔ, ο κυρίαρχος λόγος επιλογής της εμφανίζεται να είναι «ο αρχηγός» με 31,6%. Ακολουθεί η επιλογή «γιατί είμαι παραδοσιακός ψηφοφόρος» (με 28,6%) και έπεται το «γιατί είναι η καλύτερη επιλογή» με 24,1%. Ακολουθούν ως λόγοι επιλογής της ΝΔ το «γιατί είναι η λιγότερο κακή επιλογή» (13,2%), και το «για την κυβερνητική της πολιτική» (10,5%), κλπ.
Αναφορικά τώρα με το ΠΑΣΟΚ, οι παράγοντες υπερψήφισής του διαφέρουν αισθητά, καθώς προηγείται το ότι «είναι η καλύτερη επιλογή» (27,9%), ενώ ακολουθεί το ότι «είμαι παραδοσιακός ψηφοφόρος» (23,3%). Επίσης το 14,4% επιλέγει το ΠΑΣΟΚ ως «λιγότερο κακή επιλογή», ενώ το 13% το επιλέγει ως έκφραση ψήφου «διαμαρτυρίας» κατά της κυβέρνησης. Τέλος, μόνο το 10,7% το επιλέγει λόγω του «αρχηγού» του.
Από τις αντιδράσεις αυτές λοιπόν προκύπτουν μια σειρά από ξεκάθαρα συμπεράσματα:
Πρώτον, απερίφραστα οι ψηφοφόροι της ΝΔ προτάσσουν την ηγεσία της ως κεντρική επιλογή τους, ενώ η «κυβερνητική της πολιτική» βρίσκεται χαμηλά (στο 10,5%).
Δεύτερον, και τα δύο μεγάλα κόμματα συγκεντρώνουν ως λόγο επιλογής τους παραδοσιακές «παραταξιακές ταυτίσεις» (party identification) που αθροίζουν στο 52% περίπου, με περισσότερους ψηφοφόρους της ΝΔ να δηλώνουν «παραδοσιακοί ψηφοφόροι».
Τρίτον, πιο θετικά βλέπουν το κόμμα τους («είναι η καλύτερη επιλογή») οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ από εκείνους της ΝΔ (27,9% έναντι 23,3%).
Τέταρτον, τα δύο μεγάλα κόμματα επιλέγονται ως «λιγότερο κακή επιλογή» από παρεμφερή ποσοστά ψηφοφόρων.
Πέμπτον (και πολύ κρίσιμο), το 13% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ το επιλέγουν απερίφραστα για να «διαμαρτυρηθούν» προς την κυβέρνηση.
Αυτός ο τελευταίος δείκτης (χωρίς κανείς να αγνοεί ότι στη φάση αυτή το ΠΑΣΟΚ έχει συνολικά καλύτερη εικόνα από τη ΝΔ), είναι το πιο κρίσιμο χαρτί για το ΠΑΣΟΚ, που πιθανότατα «κάνει τη διαφορά», εξηγώντας το γιατί προηγείται στις δημοσκοπήσεις.
Το χαρτί αυτό για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι επίσης (όπως ακριβώς και ο «παράγων Καραμανλής» για τη ΝΔ) ταυτόχρονα ανακουφιστικό, αλλά και ανησυχητικό. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να αισθάνεται ανακούφιση που υπάρχει (ένα όχι τόσο αμελητέο) ρεύμα αντικυβερνητικής διαμαρτυρίας σε κρίσιμους ρευστούς ψηφοφόρους. Που ίσως και να κρίνουν το αποτέλεσμα. Όμως το ανησυχητικό είναι ότι οι ψηφοφόροι αυτοί είναι άγνωστο εάν, στο τέλος της ημέρας, θα αποδειχθούν σταθεροί στις αμιγώς «αποδοκιμαστικές» προθέσεις τους. Καθώς το ρεύμα αυτό, αν και μη αμελητέο, δεν είναι ιδιαίτερα ισχυρό.
Στην ουσία λοιπόν η πολιτική μάχη κρίνεται ανάμεσα στην όποια επίδραση μπορεί να έχει η εικόνα Καραμανλή και την ένταση της ψήφου διαμαρτυρίας κατά της κυβέρνησης! Αυτές οι δύο τάσεις συγκρούονται.
Οι ψηφοφόροι διαμαρτυρίας (για την ώρα) προτάσσουν την όχι θετική εικόνα της κυβέρνησης στις επιλογές τους, έναντι της θετικής εικόνας του Πρωθυπουργού. Από την άλλη πλευρά όμως, είναι φανερό πως η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ (η οποία όντως έχει βελτιώσει την εικόνα της) δεν προκαλεί εμπιστοσύνη και υστερεί στις συγκρίσεις με την ηγεσία της ΝΔ.
Όλα αυτά υπάρχουν σε μια ασταθή ισορροπία. Όπου όμως υπάρχουν ασταθείς ισορροπίες, παρουσιάζονται αναπόφευκτα και ρευστά τοπία, όπως το σημερινό. Στο τοπίο αυτό, και τα δύο μεγάλα κόμματα μετρούν δυνάμεις και αδυναμίες. Από τις οποίες μέχρι τώρα ευνοείται το ΠΑΣΟΚ. Όμως οι ισορροπίες αυτές δεν διασφαλίζουν την κυριαρχία του. Ειδικά όσο «αντέχει» η εικόνα Καραμανλή. Την ώρα μάλιστα που το ΠΑΣΟΚ δεν πείθει «κυβερνητικά» και «ηγετικά».
Η πιο πρόσφατη δημοσκόπηση της MRB για τον Ε.τ.Κ είναι χαρακτηριστική μέσα από μια συγκεκριμένη ερώτηση που διερεύνησε. Η ερώτηση αναφέρεται στους «λόγους» για τους οποίους οι πολίτες θα ψήφιζαν τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ.
Αναφορικά με τη ΝΔ, ο κυρίαρχος λόγος επιλογής της εμφανίζεται να είναι «ο αρχηγός» με 31,6%. Ακολουθεί η επιλογή «γιατί είμαι παραδοσιακός ψηφοφόρος» (με 28,6%) και έπεται το «γιατί είναι η καλύτερη επιλογή» με 24,1%. Ακολουθούν ως λόγοι επιλογής της ΝΔ το «γιατί είναι η λιγότερο κακή επιλογή» (13,2%), και το «για την κυβερνητική της πολιτική» (10,5%), κλπ.
Αναφορικά τώρα με το ΠΑΣΟΚ, οι παράγοντες υπερψήφισής του διαφέρουν αισθητά, καθώς προηγείται το ότι «είναι η καλύτερη επιλογή» (27,9%), ενώ ακολουθεί το ότι «είμαι παραδοσιακός ψηφοφόρος» (23,3%). Επίσης το 14,4% επιλέγει το ΠΑΣΟΚ ως «λιγότερο κακή επιλογή», ενώ το 13% το επιλέγει ως έκφραση ψήφου «διαμαρτυρίας» κατά της κυβέρνησης. Τέλος, μόνο το 10,7% το επιλέγει λόγω του «αρχηγού» του.
Από τις αντιδράσεις αυτές λοιπόν προκύπτουν μια σειρά από ξεκάθαρα συμπεράσματα:
Πρώτον, απερίφραστα οι ψηφοφόροι της ΝΔ προτάσσουν την ηγεσία της ως κεντρική επιλογή τους, ενώ η «κυβερνητική της πολιτική» βρίσκεται χαμηλά (στο 10,5%).
Δεύτερον, και τα δύο μεγάλα κόμματα συγκεντρώνουν ως λόγο επιλογής τους παραδοσιακές «παραταξιακές ταυτίσεις» (party identification) που αθροίζουν στο 52% περίπου, με περισσότερους ψηφοφόρους της ΝΔ να δηλώνουν «παραδοσιακοί ψηφοφόροι».
Τρίτον, πιο θετικά βλέπουν το κόμμα τους («είναι η καλύτερη επιλογή») οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ από εκείνους της ΝΔ (27,9% έναντι 23,3%).
Τέταρτον, τα δύο μεγάλα κόμματα επιλέγονται ως «λιγότερο κακή επιλογή» από παρεμφερή ποσοστά ψηφοφόρων.
Πέμπτον (και πολύ κρίσιμο), το 13% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ το επιλέγουν απερίφραστα για να «διαμαρτυρηθούν» προς την κυβέρνηση.
Αυτός ο τελευταίος δείκτης (χωρίς κανείς να αγνοεί ότι στη φάση αυτή το ΠΑΣΟΚ έχει συνολικά καλύτερη εικόνα από τη ΝΔ), είναι το πιο κρίσιμο χαρτί για το ΠΑΣΟΚ, που πιθανότατα «κάνει τη διαφορά», εξηγώντας το γιατί προηγείται στις δημοσκοπήσεις.
Το χαρτί αυτό για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι επίσης (όπως ακριβώς και ο «παράγων Καραμανλής» για τη ΝΔ) ταυτόχρονα ανακουφιστικό, αλλά και ανησυχητικό. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να αισθάνεται ανακούφιση που υπάρχει (ένα όχι τόσο αμελητέο) ρεύμα αντικυβερνητικής διαμαρτυρίας σε κρίσιμους ρευστούς ψηφοφόρους. Που ίσως και να κρίνουν το αποτέλεσμα. Όμως το ανησυχητικό είναι ότι οι ψηφοφόροι αυτοί είναι άγνωστο εάν, στο τέλος της ημέρας, θα αποδειχθούν σταθεροί στις αμιγώς «αποδοκιμαστικές» προθέσεις τους. Καθώς το ρεύμα αυτό, αν και μη αμελητέο, δεν είναι ιδιαίτερα ισχυρό.
Στην ουσία λοιπόν η πολιτική μάχη κρίνεται ανάμεσα στην όποια επίδραση μπορεί να έχει η εικόνα Καραμανλή και την ένταση της ψήφου διαμαρτυρίας κατά της κυβέρνησης! Αυτές οι δύο τάσεις συγκρούονται.
Οι ψηφοφόροι διαμαρτυρίας (για την ώρα) προτάσσουν την όχι θετική εικόνα της κυβέρνησης στις επιλογές τους, έναντι της θετικής εικόνας του Πρωθυπουργού. Από την άλλη πλευρά όμως, είναι φανερό πως η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ (η οποία όντως έχει βελτιώσει την εικόνα της) δεν προκαλεί εμπιστοσύνη και υστερεί στις συγκρίσεις με την ηγεσία της ΝΔ.
Όλα αυτά υπάρχουν σε μια ασταθή ισορροπία. Όπου όμως υπάρχουν ασταθείς ισορροπίες, παρουσιάζονται αναπόφευκτα και ρευστά τοπία, όπως το σημερινό. Στο τοπίο αυτό, και τα δύο μεγάλα κόμματα μετρούν δυνάμεις και αδυναμίες. Από τις οποίες μέχρι τώρα ευνοείται το ΠΑΣΟΚ. Όμως οι ισορροπίες αυτές δεν διασφαλίζουν την κυριαρχία του. Ειδικά όσο «αντέχει» η εικόνα Καραμανλή. Την ώρα μάλιστα που το ΠΑΣΟΚ δεν πείθει «κυβερνητικά» και «ηγετικά».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου